Sızma zeytinyağının sadece salata ve mezelerin üzerinde gezdirmek veya ekmek bandırmak için olduğunu düşünüyor olabilirsiniz. Bu kanaatinizi bir kenara bırakıp, sızma zeytinyağı ile tüm yemeklerinizde fark yaratmaya ne dersiniz?
Neredeyse tüm tarifler, bildiğiniz üzere tavaya yağ gezdirerek başlıyor. Öyle ki yağ çeşitleri tüm dünya mutfaklarında yemek tariflerinin ayrılmaz bir parçası olarak yer alıyor. Zeytinyağı başta olmak üzere tüm yağlar, pişirilen malzemelerin tadını ortaya çıkarmasının yanı sıra yemeklere farklı bir boyut katmayı da sağlıyor. Yiyeceklerin tavaya veya tencereye yapışmasını önlerken, eşsiz lezzetleri yaratan sihirli bir sürecin de baş rolünü üstleniyor.
Evde yemek yapan pek çok insan, soğuk sıkım zeytinyağının kaliteli ve lezzetli bir yağ olması nedeniyle yemek pişirme esnasında kullanılamayacağını düşünüyor. Bu nedenle zeytinyağı hemen her evde yalnızca çiğ olarak tüketiliyor. Çünkü bir rivayete göre sızma zeytinyağının ısıtılması veya pişirilmesi lezzetini yok ediyor ve zeytinyağını sağlıksız bir hale getiriyor. Ancak yıllardır her eve sızan bu şehir efsanesi için herhangi bir kanıt bulunmuyor. Öyleyse, soğuk sıkım sızma zeytinyağının kullanım alanlarını daha yakından inceleyelim!
1) Yemek Pişirirken Sızma Zeytinyağı Kullanılır mı?
Zeytinyağı ne kadar kaliteli olursa, yapılan yemeklerin de aynı derecede lezzetli olacağını söylemek mümkün. Bu nedenle yemek pişirmek için düşük kaliteli yağlar stoklamak yerine, elinizdeki sızma zeytinyağlarını gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz. Dolayısıyla “Yemek pişirirken sızma zeytinyağı kullanılır mı?” sorusuna gür bir sesle “Evet!” yanıtı verilebilir! Peki, sızma zeytinyağının yemekleri nasıl daha lezzetli bir hale getirdiğini hemen keşfetmeye ne dersiniz?
Her yağ çeşidinin kendine özgü lezzetli bir tadı bulunuyor. Ancak sızma zeytinyağının tek başına bile damak çatlatan bir lezzete sahip olduğunu bilmeyen yok. Üstelik bu yağ, diğer Akdeniz lezzetleriyle bir araya geldiğinde iştah açıcı sofraların da başrolü oluyor. Peki, zeytinyağı diğer yağlara kıyasla sahiden de daha hızlı yanıyor olabilir mi?
2) Zeytinyağının Dumanlanma Noktası Nedir?
Dumanlanma noktası, ısıtılan yağdan duman çıkmaya başlayan sıcaklık olarak tanımlanıyor. Çıkan bu duman yağın yandığı anlamına geliyor. Bu da içeriğindeki trigliseritlerin yıkılmaya başlamasının, yani gliserol ve serbest yağ asitlerine parçalanmasının başlangıcı oluyor. Gliserol ise daha sonra akrolein adlı uçucu bileşiklere ayrılıyor. Dolayısıyla yağın dumanlanma noktasına ulaşıp yanması insan sağlığı için zararlı pek çok bileşenin ortaya çıkmasına sebep oluyor.
Evet kabul; zeytinyağı, ayçiçek yağı veya diğer bitkisel yağlara kıyasla daha düşük bir dumanlanma noktasına sahip. Ancak bilinmeyen şu ki, yüksek ısıda sabit kalabiliyor. Üstelik ayçiçek yağından daha düşük bir dumanlanma noktasına sahip olması, bu yağın uygunsuz olarak nitelenmesi için yeterli bir sebep değil. Çünkü sızma zeytinyağı buna rağmen kızartma ve soteleme için hâlâ yeterince yüksek bir dumanlanma derecesine sahip. Yani müjde: Zeytinyağı kızartmalar da dahil tüm sıcak tariflerde kullanmaya uygun!
3) Yemek Türleri için Gereken Sıcaklık Değerleri Nedir?
Sızma zeytinyağının dumanlanma noktası yağın kalitesine de bağlı olarak 170 derece ila 220 derece arasında yer alıyor. Bu da yemek pişirmek için ideal bir sıcaklık oluyor. Pişirme işlemlerindeki sıcaklık derecelerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Soteleme işlemi için: yaklaşık 120 derecelik sıcaklık
- Derin yağda kızartma yapmak için: 160 derece ila 180 derece aralığındaki sıcaklık
- Fırında kızartma yapmak için: yaklaşık 180 derecelik sıcaklık
Kısacası; tavayı çok yüksek ateşe maruz bırakmazsanız -ki çoğu durumda bırakmamanız gerekiyor- soğuk sıkım zeytinyağı ile birbirinden lezzetli ve sağlıklı yemekler yapabilirsiniz. Hatta “Sızma zeytinyağı ile unlu mamüller hazırlanmaz.” yanılgısını da geride bırakabilirsiniz!
Sızma zeytinyağı ile hazırlanan kekler, kurabiyeler ve ekmekler tereyağıyla yapılan tariflere göre çok daha yumuşak ve lezzetli oluyor. Üstelik zeytinyağı sayesinde bu ürünler günlerce kurumadan dayanabiliyor. Kaliteli bir sızma zeytinyağı, tatlı tariflerinin tadını bastırmıyor; aksine aromatik yapısıyla lezzetlerine nüans katıyor.
4) Sızma Zeytinyağı ile Yemek Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?
Zeytinyağını ısıtırken kısa süre içinde bir miktar buhar görebilirsiniz. Ancak bu yağın dumanlanma noktasına ulaştığı anlamına gelmiyor. Zeytinyağının hareketlenmeye başlaması, bir miktar buhar çıkarması ve küçük kabarcıklar oluşturması, yağın pişirme işlemine hazır olduğunu belirtiyor. Bu noktadan sonra yağı daha fazla ısıtmanıza gerek kalmıyor. İşte tam da bu aşamada, pişireceğiniz malzemeleri tavaya veya tencereye ilave etmeye başlayabilirsiniz.
Sızma zeytinyağı ile yemek yaparken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise yağın fazla sıçramasından kaynaklanan yaralanmalar oluyor. Özellikle sulu bir besini kızartacaksanız, mutlaka bir sıçrama koruması kullanmak gerekiyor. Unutmayın ki bu, tüm yağ çeşitlerinin kullanımı esnasında dikkat etmeniz gereken bir husus. Öyleyse artık, tüm yemeklerinizde afiyet dileme vakti!
Oleamea, ödüllü soğuk sıkım zeytinyağları ile tüm yemek tarifleriniz için fark yaratacak, yoğun ve lezzetli bir deneyim vadediyor. Keşfetmek için daha fazla geç kalmayın!