En çok kıymet verilen ağaçlardan olan zeytin ağaçları, uzun ömürlü olmasıyla biliniyor. Ömrü en uzun ağaç türlerinden biri olan zeytin; uygun sıcaklık, sulanma ve gün ışığı olduğunda hızlı bir şekilde gelişerek yüksek verimlilik gösterebiliyor. Bir zeytin ağacı hasat dönemi içerisinde yaklaşık 22 ila 90 kg zeytin verebiliyor. Farklı süreçlerden geçen ve tüketime hazır hâle gelen zeytinler, türlerine göre çeşitlere ayrılıyor. Zeytin hakkında bilinmesi gereken 7 önemli bilgiyi içeriğin devamında bulabilirsiniz.
1) Zeytinin Tarihi ve Kökeni
Zeytin, yüzyıllardır tüm toplumlarda şifa veren bir meyve olmasıyla ön plana çıkıyor. Roma döneminde bile izleri olan zeytin, yüzyıllardır varlığını sürdüren önemli besin kaynakları arasında yer alıyor. İlk ortaya çıkışının Yunanistan sınırları içerisinde bulunan Santorini Adası’nda olduğu düşünülen zeytin, daha sonra Yunanistan sınırılarından tüm dünyaya yayılmaya başlamıştır. Kuzey Amerika ve Güney Amerika’da da görülen zeytin, bu noktalardan Çin ve Japonya’ya dek ulaşmıştır.
Tüm dünyada hızla yayılan zeytin, yüzyıllar içerisinde çeşitli şekillerde işlenerek tüketilmeye başlanmıştır. Geçmişten bugüne varlığını sürdüren zeytinin kökeni Yunanistan olarak kabul edilir. Anadolu’ya Yunanistan’dan sonra gelen zeytin; Türkiye’de Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde üretiliyor. Bugün dünyanın en fazla zeytin üretimi yapılan ülkelerinden biri olan Türkiye, zeytin üretiminde ikinci sırada yer alıyor. Farklı işlemlerden geçen zeytinler, ülkemizde kahvaltılık ve zeytinyağı olarak sofralara ulaşıyor.
2) Zeytin Çeşitleri Nelerdir?
Zeytin, işleme yöntemleri ve yetişme türü baz alındığında farklı çeşitlere ayrılıyor. Gemlik, Yağlık, Bardacık, Uslu, Domat, Edremit, en çok bilinen zeytin türlerinden bazıları. Sarı Ulak, Manzanilla, Çakır, Memelik, Ayvalık, Memecik adı verilen zeytin türleri ise diğer sevilen zeytin çeşitleri arasında yer alıyor. Bunlar dışında zeytinin farklı türleri de bulunuyor. Ak zeytin, Aşı Yeli, Çakır Çilli, Dilmit, Erkence; Ege Bölgesi’nde yoğun olarak yetişen türlerden. Bunun yanı sıra Eşek Zeytini, Girit zeytini, Hurma Kaba, Hurma Karaca, İzmir sofralık, Karayaprak, Kiraz, Taş Arası, Yağ Zeytini, Tavşan Yüreği ve Yerli Yağlık da en çok tüketilen türler arasında yer alıyor. Ege Bölgesi, Türkiye’nin toplam zeytin ağacı sayısını %67’sine tekabül ediyor. Bu sebeple zeytin alanında en çok ithalat ve ihracat yapılan bölgelerin başında geliyor.
3) Zeytinin Sağlık İçin Faydaları Nelerdir?
- Zeytin, içerdiği vitamin ve mineraller bakımından çok zengin bir besin olarak biliniyor. C vitamini ve A vitamini içerdiği için kahvaltı başta olmak üzere pek çok öğünde tüketiliyor.
- Karbonhidrat, sağlıklı yağ, protein, lif, sodyum, potasyum ve A vitamini içeren zeytin; aynı zamanda güçlü bir enerji deposudur. Demir, kalsiyum ve magnezyum içeren zeytinin besin değeri oldukça güçlüdür.
- Yaşamda ihtiyaç duyulan çok sayıda minerali barındıran zeytin, kan şekerini dengeleyici özelliğe sahiptir.
- Cilt üzerinde mükemmel etkileri bulunan zeytinyağı çatlak oluşumunu önleyebilir; mevcut cilt çatlaklıklarını giderebilir ve cilde ihtiyaç duyduğu nemi sağlayarak cildin yumuşak ve esnek olmasına katkıda bulunur.
- Zeytinyağı çocuk ve bebeklerde de en çok kullanılan yağ türlerindendir. Özellikle ilk aylarda kolik rahatsızlığı bulunan bebeklere zeytinyağı uygulaması yapılabilir.
- Doğal cilt bakım ürünü yerine kullanılabilen zeytinyağı, cildin ölü derilerden arınmasına yardımcı olur. Aynı zamanda cildin yenilenmesinde de etkilidir.
- Organik zeytin ürünlerinden başlıcaları içerisinde bulunan zeytinyağı, cilt üzerinde muazzam etkilere sahip olduğu için sabun ve krem yapımında da kullanılır. Ciltle teması olan tüm kişisel bakım ürünlerinde görebileceğiniz zeytinyağı, günümüzde kozmetik dünyasında sıklıkla kullanılır.
- Zeytin ve kalp sağlığı yakından ilişkilidir. Çünkü zeytinden elde edilen zeytinyağı kalp sağlığını korumak için önerilen en özel bitkisel yağlardan biridir.
- Zeytinyağı tekli doymamış yağ asidi adı verilen yağlar içerir. Bu yağ asidi sayesinde ana damarlarda ve kılcal damarlarda kireçlenme oluşumunun önüne geçen zeytinyağı, kan dolaşımının doğru bir şekilde yapılmasını sağlar.
- Zeytinyağı tüketimi kolesterol oluşumunu önleyerek kanda yağ ve benzeri maddelerin oluşumunu engeller.
4) Zeytin Üretimi ve Hasadı Nasıl Yapılır?
Zeytinin, ağaçta yetişen bir meyve türü olduğu biliniyor. Her yıl meyve veren zeytin ağaçları, dört farklı yöntemle hasat ediliyor. Elle toplama, sırıkla toplama, tarakla toplama ve makineyle toplama olmak üzere çeşitli biçimlerde toplanan zeytinler, zarar görmeden kaplar içerisine alınıyor. Ardından işlem görmek üzere fabrikalara gönderiliyor. Zeytin hasat edilirken en önemli püf noktası hasat edilen zamanın doğruluğu oluyor. Ağaçlar hasat zamanından sonra dinlenmeye bırakılıyor ve gelecek yıl işlem tekrarlanıyor. Üreticiler hasat edilen zeytinden; zeytinyağı, zeytinyağı sabunu, zeytinyağı kremi gibi çok sayıda faydalı ürün elde ediyor. Zeytin işleme yöntemleri ise hasat ve taşıma, boylama-ayıklama, yıkama, salamura ve fermantasyon yöntemleri şeklinde sıralanıyor.
5) Zeytin Ağacı Özellikleri Nelerdir?
- Zeytin ağacı, yapısı gereği güçlü bir ağaçtır. Çalı tipi ağaçlarla benzerlik gösteren zeytin ağacı etli yapraklarıyla öne çıkıyor.
- Açık yeşil ile gümüş rengi yapraklara sahip olan zeytin ağacı, uzun ömürlü ve dayanıklı yapısıyla biliniyor.
- Zeytin ağaçlarının boyu 3 metre ila 10 metre arasında değişiklik gösterebiliyor.
- Ağaçların yağ verme oranı her yıl değişiyor. Bir yıl fazla yağ veren zeytin ağacı, diğer yıl daha az yağ verebiliyor.
- En zor yetişen ağaç türlerinden biri olan zeytin, 300-400 yıl kadar yaşamını sürdürebiliyor.
- Her zeytin ağacı 7 yaşından itibaren meyve vermeye başlıyor.
- Bir zeytin ağacı 35 yaşına dek yüksek verim gösterebiliyor. Bakımı iyi yapılan zeytin ağaçları, uzun yıllar aynı verimle hasat edilebiliyor.
6) Zeytin Nasıl Tüketilmeli?
Zeytin, salamura yapılan meyve türlerinden biri olduğu için tuzlu bir şekilde satışa sunuluyor. Aşırı tuz tüketimi insan sağlığına zararlı olduğu için tuzu azaltılmış olan zeytinleri tercih edebilir, tüketim öncesinde zeytini suda bekleterek tuzunu alabilirsiniz. Bu yöntem sayesinde tuzdan arınan zeytinleri sağlıklı bir şekilde tüketebilirsiniz. Günün en önemli öğünü olan kahvaltıda sıklıkla tüketilen ve sofraların vazgeçilmezi olan zeytin, gün içerisinde ara öğün ve atıştırmalık olarak tercih edilebiliyor. Özellikle pizza, poğaça, açma, salata, makarna gibi çeşitli yemeklerde kullanılan zeytinin ezmesi de bulunuyor. Zeytin ezmesi de yine kahvaltıda sofralara lezzet katıyor.
7) Zeytin Nasıl Muhafaza Edilir?
Zeytin, genellikle yağlanarak ya da fermantasyon işleminden geçirildikten sonra salamuraya yatırılarak kavanozlar içerisinde saklanır. Tüketeceğiniz miktarda zeytini salamuradan ayırdıktan sonra yıkama işlemi yapabilir, az miktarda zeytinyağı ya da ayçiçek yağı ekleyerek saklama kapları içerisine de alabilirsiniz. Cam saklama kapları tercih ederek zeytinin bozulmadan uzun süre saklanmasını sağlayabilirsiniz.
Soğuk sıkım naturel zeytinyağı üretiminde Türkiye’nin sayılı markaları arasında yer alan Oleamea; Türkiye, Avrupa ve Amerika’da organik tarım sertifikasına sahip olmasıyla bir adım öne çıkıyor. Organik erken hasat zeytinyağı, soğuk sıkım zeytinyağı, zeytin, doğal zeytinyağı sabunu gibi çeşitli ürünleri özenle satışa sunan marka; premium zeytin ürünlerini kullanıcılarla buluşturuyor. Siz de zeytinyağını hakiki ve naturel hâliyle tatmak için Oleamea’dan sipariş oluşturabilir, gerçek zeytinyağı lezzetini sofralarınıza taşıyabilirsiniz. Şimdi sepetinize dilediğiniz ürünü ekleyebilir; erken hasat, olgun hasat ve teneke kutu zeytinyağlarını keyifle tüketebilirsiniz.