Dopamin hormonu hayattaki hedeflerimiz için nasıl motive olduğumuz ve genel olarak tüm haz kaynaklarımız üzerinde kilit rol oynar. Dikkat kalitemiz, konsantrasyon ve üretkenlik gücümüz de dopamin seviyemiz ile yakından ilişkilidir. Kısaca “Mutluluk hormonu” olarak da tanımlanan dopamin hayattaki hedeflerinize ulaşmada, daha sağlıklı, keyifli ve mutlu hissetmenizde oldukça büyük önem taşır. Dolayısıyla dopamin seviyenizi dengede tutmaya özen göstermeli, bu yönde size kolaylık sağlayacak alışkanlıklara yönelmelisiniz. Peki, dopamin artırma yolları nelerdir?
Dopamin seviyenizi yükseltmek ve dengede tutmak için doğru beslenme, düzenli egzersiz, sağlıklı uyku, müzik dinleme, meditasyon yapma gibi olumlu alışkanlıklar size çok yardımcı olacaktır. Doğal yollardan dopamin seviyenizi yükseltmek adına özellikle dopamin artırıcı besinlerden yararlanmak son derece etkilidir. Dopamin yükselten besin kaynaklarının başında ise sızma zeytinyağı gelir. Bu yazıda yüzyıllardır şifa kaynağı olarak görülen, Akdeniz mutfağının başrol oyuncusu olan zeytinyağının dopamin üzerindeki etkisini ele alacağız.
Dopamin Nedir ve Beyindeki Rolü Nedir?
Dopamin, beyin sinir hücreleri arasındaki haberleşmeyi sağlayan “Nörotransmiter” yapıdaki bir kimyasaldır. Nörotransmiterleri kısaca beyin nöronları arasında veya nöron ile başka hücreler arasındaki bağlantıyı kuran kimyasallar olarak tanımlayabiliriz. Dopamin hormonu beynin farklı bölgelerindeki birçok sinir hücresi tarafından üretilse de özellikle “Ödül merkezi” ile yakından bağlantılı olarak çalışır.
Beyniniz ödül bekliyorsa dopamin seviyeniz de buna bağlı olarak artar. Beynin ödül sistemleri ise haz, beğenilme ve zevk ile ilişkilidir. Alkış toplamak, takdir almak, beğenilmek, başarı, yemek yemek, cinsellik, para kazanmak, TV izlemek, oyun oynamak, madde kullanımı, yarış/maç kazanmak, sosyal medyada gezinmek gibi eylem/dürtüler ödül duygusunu artıran yaygın davranış ve unsurlar arasındadır.
Dopamin seviyesi yükseldiğinde kendinizde aşağıdaki etkileri gözlemleyebilirsiniz:
- Günlük işlerinizde ya da hedefleriniz noktasında kendinizi daha motive olmuş ve istekli hissedersiniz.
- Hafızanız güçlenir, konsantrasyon ve dikkat seviyeniz artar.
- Yaptığınız işlerden daha fazla keyif almaya başlarsınız.
- Uykunuz daha düzenli ve kaliteli hale gelir.
- Öğrenme ve algılama becerisi artar.
- Daha hareketli olabilir ve genel olarak beden sağlığınız konusunda iyi hissedebilirsiniz.
- Olumlu bir ruh hali gözlemlenir.
Dopaminin hayattan keyif alma üzerindeki etkileri açık olsa da dengesiz durumlarda hızlı dopamin artırıcı eylemlere karşı bağımlılık gelişebilir. Bunun için dopamin dengesini doğal ve sağlıklı yollardan sağlayabilmeniz büyük önem taşır.
Dopamini Artırmanın Doğal Yolları
Dopamin seviyeniz düşükse doğal dopamin artırıcı yöntemler size birçok etkili çözüm yolu sunar. Bu doğal yöntemler ile dopamin hormonunuzu yükseltip dengeye getirerek anksiyete, depresyon, keyifsizlik, motivasyon kaybı, halsizlik, dikkat eksikliği, konsantrasyon zorluğu, cinsel dürtülerde azalma, agresiflik, sürekli erteleme gibi sorunlardan kurtulabilirsiniz.
Peki, dopamin seviyesini herhangi bir ilaç tedavisi olmadan doğal yollardan nasıl artırabilirsiniz? İşte dopamin artırıcı alışkanlıklar:
- Dopamin artıran kaliteli ve sağlıklı gıdalar tüketmek
- Olumlu ruh halini desteklemek için düzenli egzersiz yapmayı hayat tarzı haline getirmek
- Yeteri kadar uyumak
- Yeterli gün ışığı almak
- Düzenli meditasyon yaparak zihni olumsuz duygulardan arındırmak ve içsel farkındalığı geliştirmek
- Müzik dinlemek, dans etmek gibi sevdiğiniz aktiviteleri düzenli olarak yapmak
Zeytinyağı ve Doymamış Yağlar: Dopamin Üzerindeki Etkileri
Yüzyıllardır Akdeniz mutfağı başta olmak üzere sağlıklı beslenmek isteyen kişilerin sofrasından eksik olmayan zeytinyağı sağlıklı tekli doymamış yağlar bakımından zengindir. Zeytinyağının içindeki oleik asit ise vücuttaki inflamasyon ve oksidatif stresi azaltarak kanser, tip 2 diyabet, obezite gibi hastalıkları önlemeye yardımcı olabilir. Aynı zamanda sağlıklı bir seçim yaparak sızma zeytinyağını hemen her türlü yemekte kullanabilirsiniz çünkü yüksek ısıya karşı da dayanıklı bir yapıdadır. Sızma zeytinyağı hakkındaki içeriğimizi okuyarak zeytinyağı faydaları ve özellikleri hakkında daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Dopamin üretimini tetiklemek için de çok faydalı olan zeytinyağını günlük olarak 1-2 kaşık ölçüsünde tüketmek çoğunlukla yeterlidir. Zeytinyağı ve dopamin ilişkisi birçok araştırmaya konu olmuştur. Buna göre hayvansal yağ, tereyağı, palmiye yağı, tam yağlı süt gibi doymuş yağ oranı yüksek olan gıdaları büyük miktarda tüketen kişilerin dopamin seviyelerinde düşüş görürken, zeytinyağı ise beyin fonksiyonlarını olumlu yönde etkileyerek dopamin artırıcı bir rol oynar.
Dopamini Artıran Diğer Besinler ve Takviyeler
Doymamış yağlar ve beyin sağlığı arasındaki olumlu ilişki dopamin artışını tetikler. Ancak dopamin seviyenizi yükseltmek için tüketebileceğiniz başka sağlıklı besinler de bulunur. Günlük beslenme düzeninize dahil edebileceğiniz dopamin seviyesini artıran yiyecekler ve takviyeler arasında bitter çikolata, muz, çiğ badem, elma, avokado, yumurta, yoğurt, prebiyotik gıdalar (Kefir, ev yapımı turşu vb.), baklagiller, balık/kırmızı et/kümes hayvanları, yeşil yapraklı sebze vb. yer alır. Aynı zamanda vücudunu dopamin üretmesi için demir, B6 vitamini, folat gibi çeşitli vitamin ve minerallere de ihtiyaç vardır. Herhangi bir eksiklik olması durumunda kan tahlili sonucuna ve doktor tavsiyesine göre çeşitli takviye besinler de alabilir, dopamin seviyenizi yükseltebilirsiniz.
Zeytinyağı Tüketiminin Ruh Hali Üzerindeki Etkileri
Zeytinyağı gibi tekli doymamış yağlar tükettiğinizde beyninizin sinir büyüme bölümü de olumlu olarak etkilenir. Yeni hücrelerin oluşumuna ve yenilenmesine yardımcı olan bu temel kimyasallar aynı zamanda strese karşı da koruyucudur. E ve K vitaminleri bakımından çok besleyici olan, ruh halini iyileştiren zeytinyağı depresyon ile Alzheimer gibi rahatsızlıkların tedavisinde de önemli rol oynar. Antioksidan açısından da zengin bir değere sahip olan zeytinyağı toksinlerin vücuttan atılmasını destekler, stresi azaltmaya yardımcı olur.
Zeytinyağı İçeren Tariflerle Dopamin Seviyesini Destekleyin
Zeytinyağlı tariflerle dopamin destekleme için yönelebileceğiniz birçok lezzetli tarif bulunur. Zeytinyağı sayısız faydasının yanı sıra aynı zamanda lezzetiyle de çok sevilen bir üründür. Bu eşsiz Akdeniz lezzetini yemeklerinize katarak dopamin seviyenizi artırabilir, kendinizi daha mutlu ve enerjik hissedebilirsiniz.
Hafif ve sağlıklı bir yiyecek tercihiniz varsa zeytinyağı ile hazırlayabileceğiniz birçok farklı salata tarifi bulunur. Soğuk sıkım zeytinyağı ile bir araya gelen taze yeşillikler, meyveler, sebze ve baklagiller oldukça sağlıklı bir tercih olacaktır. Akdeniz salatası, enginar salatası, yeşil mercimekli salata çok çeşitli salatalar arasından seçebileceğiniz besleyici ve içeriği dengeli tarifler arasındadır.
Zeytinyağlı tarifler vegan ve vejetaryen beslenen kişilerin de favorisidir. Et tüketmiyorsanız nohuttan yapılan ve protein kaynağı olarak tercih edebileceğiniz falafel köfte sizin için ideal bir seçim olabilir. Örneğin fırında zeytinyağlı falafel tarifi lezzeti ve doyurucu içeriğiyle hem hafif hem de sağlıklı bir yemektir.
Zeytinyağını karbonhidratlı yiyeceklerde hatta tatlılarda da tercih etmeniz mümkündür. Akdeniz mutfağında bu tarz çok tarif görmemize rağmen ülkemizin birçok bölgesinde de gittikçe yaygınlaşmaktadır. Sosuna ya da yapılışına doymuş yağlardan ziyade zeytinyağı ekleyeceğiniz enfes bir domatesli penne makarna ya da geleneksel ağırlığını hafifliğe bırakan zeytinyağlı bir irmik helvası damağınıza tam bir lezzet şöleni yaşatabilir.
Zeytinyağı ile hazırlayabileceğiniz daha birçok yemek tarifi bulunur. Hemen her çeşit soğuk/sıcak yemekte kullanıma uygun olan zeytinyağı trans/doymuş yağlara kıyasla sağlığa çok daha faydalıdır. Trans yağları tüketmek dopamin seviyesini hızlıca artırıp düşürdüğü için kişiler çok fazla tüketim sonucu bu tür yiyeceklere bağımlılık geliştirebilir. Bunun yerine daha dengeli, ölçülü ve doğal şekilde dopamin seviyenizi artırabilirsiniz. Zeytinyağı da dopamin artırıcı besinler arasında bulunur, hayat kalitenizi artırmanıza ve enerjik yaşamanıza yardımcıdır. Siz de daha neşeli ve sağlıklı bir hayata adım atmak için yüksek kalitedeki Oleamea soğuk sıkım zeytinyağı ürünlerini hemen deneyin!