Zeytinin Faydaları Nelerdir?

Türk mutfağında özel bir yere sahip olan zeytin kahvaltıların vazgeçilmez besinleri arasındadır. Kahvaltının yanı sıra hamur işleri ve salatalara da eklenerek eşsiz bir lezzet sunan zeytin, sağlık üzerindeki faydalı etkileri ile ön plana çıkan ve tüm dünyada yaygın olarak kullanılan doğal zeytinyağının ham maddesidir. Akdeniz iklimine özgü uzun ömürlü zeytin ağacının meyvesi olan zeytin, neredeyse 8000 yıllık geçmişe sahiptir. Sağlık üzerindeki olumlu etkileri sayesinde alternatif tıp alanında pek çok hastalığın tedavisinde kullanılan zeytin ve zeytinyağı, özellikle kalp sağlığının korunmasında önemli rol oynar. Sofralık zeytin çeşitleri ve faydaları hakkında detaylı bilgileri sizler için derledik.

Zeytinin Besin Değerleri Nedir?

Sert çekirdekli yapıya sahip olan zeytin; sert çekirdekli kiraz, şeftali, Antep fıstığı, mango ve badem gibi besinlerle akrabadır. E vitamini ve antioksidan bileşenler açısından zengin olan zeytin tüketiminin kansere etkisi dikkat çekicidir. Akdeniz beslenme programının temel bileşenlerinden biri zeytinyağı üretiminde kullanılan 100 gram zeytinin besin değeri şöyledir:

Kalori: 116
Protein: 0.8 gram
Karbonhidrat: 6 gram
Lif: 1.6 gram
Doymuş yağ: 2.3 gram
Tekli doymamış yağ: 7.7 gram

Zeytin %11-15 oranında yağ içerir ve bu yağ miktarının neredeyse tekli doymamış yağ çeşidi olan oleik asittir. Yapılan çalışmalar oleik asit sayesinde zeytinin iltihapla mücadele özelliği sağladığı yönündedir. Aynı zamanda kalp hastalıklarına ve kansere yakalanma riskini azaltabileceği gösterilmiştir. Zeytinin %4-6’sını oluşturan karbonhidratların büyük bir çoğunluğu liftir.

Zeytin meyvesi E vitamini, demir, bakır, kalsiyum, sodyum için iyi bir kaynaktır. Bunlara ek olarak aşağıdaki güçlü antioksidan bileşenleri içerir:

Oleuropein: Olgunlaşmamış yeşil zeytinlerde yüksek oranda bulunan oleuropein sağlık üzerindeki faydalı etkileri ile ön plandadır.
Hidroksitirosol: Zeytinlerin bir kısmı olgunlaştığında siyah renge dönüşür, bazıları ise yeşil rengini korumaya devam eder. Teze zeytinde bulunan oleuropein, zeytinin olgunlaşma devresinde hidroksitirosol adı verilen güçlü bir antioksidana parçalanır.
Tirozol: Zeytinden soğuk sıkım yöntemi ile zyetinyağı eldesi sırasında meydana gelen tirozol, güçlü bir antioksidandır.
Oleanolik asit: İltihaplanmayı önleyen güçlü bir antioksidan olan oleanolik asit karaciğer hasarının tedavisine yardımcı olabilir.
Quercetin: Zeytindeki en yaygın antioksidanlardan biri olan quercetin kan basıncı üzerinde etkilidir ve kalp sağlığının korunmasını destekleyebilir.

Sofralık Zeytin Çeşitleri Nelerdir?

Zeytin ağacı, Akdeniz iklimine ait bir ağaçtır ve Akdeniz havzasında yer alan ülkelerde zeytin ağacı yetiştiriciliği yapılır. Türkiye’de Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü Ege, Karadeniz, Marmara, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu’da zeytin ağacı yetiştirilir. Dünyada neredeyse 1200 zeytin çeşidi bulunur. Ülkemizde yetişen en yaygın sofralık zeytin çeşitleri arasında aşağıdakiler yer alır:

Ayvalık Zeytini

Kendine has aromatik bir lezzete sahip olan Ayvalık zeytinin %27’si yağdır ve bu özelliği sayesinde genellikle zeytinyağı üretiminde kullanılır. Pembe renge sahiptir ve sofralık olarak da yaygın olarak tüketilir.

Gemlik zeytini

Ülkemizde zeytin dendiğinde ilk akla gelen zeytin çeşitlerinden biri olan Gemlik zeytini Marmara Bölgesi’nde yetiştirilir. Olgunlaştığında siyah renk alan zeytin hem yağ üretiminde kullanılabilir hem de sofralık olarak tüketilebilir.

Memecik Zeytini

İri bir zeytin çeşidi olan memecik zeytini hem sofralık hem de zeytinyağı üretiminde kullanılabilir. Siyah ve yeşil olmak üzere iki çeşittir.

Domat Zeytini

Ülkemizde en yaygın zeytin çeşitlerinden biri olan Domat zeytini etli yapıya sahiptir ve Manisa, İzmir gibi Ege şehirlerinde özel olarak yetiştirilir.

Çekişte Zeytini

Bir diğer adı kırma zeytin olan çekişte zeytini, yeşil renklidir ve iri etlidir. İzmir’e bağlı Kiraz, torbalı ve Ödemiş ilçeleri ile Aydın’ın Yenipazar, Nazilli, Sultanhisar bölgelerinde yetiştirilir.

Eşek Zeytini

Hem çekirdeği hem de etli kısmı oldukça iri olan eşek zeytini özellikle İzmir’in Ödemiş bölgesinde yaygın olarak yetiştirilir. Sert yapısından dolayı uzun süre muhafaza edilebilen zeytinin neredeyse %21’i yağdır.

Erkence Zeytini

Zeytinyağı üretiminde kullanılan erkence zeytini, hurma zeytin olarak da bilinir. Olgunlaştığında kahverengi renk alan zeytin ege bölgesinde yetiştirilen yaygın bir zeytin çeşididir.

Halhalı Zeytini

Sıcak iklimleri seven Halhalı zeytini ülkemizde Maraş, Hatay, Antep ve Mardin gibi güneydoğu Anadolu bölgesi şehirlerinde yetiştirilir. Yeşil renkli ve kendine has aromaya sahip olan zeytin genellikle sofralık olarak tercih edilir.

Zeytinin Sağlığa Faydaları Nelerdir?

Zeytin içeriğinde vitamin, mineral, lif ve antioksidan bileşenleri sayesinde lezzetinin yanı sıra sağlık üzerinde faydalarıyla da dikkat çekicidir. Aynı zamanda zeytinden elde edilen zeytinyağı da genel vücut sağlığının korunmasında etkili rol oynar. Zeytinin sağlık faydaları arasında aşağıdakiler yer alabilir:

Kalp Sağlığının Korunmasına Yardımcı Olabilir

Zeytinin antioksidan etkileri, vücudu iltihaplanmaya karşı korur ve bağışıklık sistemini destekleyerek enfeksiyonlara yakalanma riskini azaltabilir. Zeytinin temel bileşeni olan oleik asit, kan kolesterol seviyelerinin düzenlenmesi ve kan basıncının düşürülmesinde önemli rol oynayarak kalp sağlığının korunmasına yardımcı olabilir. Zeytin ve kalp sağlığı arasındaki ilişki zeytinin içerdiği güçlü antioksidanlar ve oleik asitten ileri gelir.

Kan Şekerinin Düzenlenmesini Destekleyebilir

Zeytin ve kan şekerini düzenleme arasında olumlu bir ilişki söz konusudur. Yapılan çalışmalar zeytinde bulunan tekli doymamış yağ asitlerinin kan şekerini düzenlemede rol oynadığını göstermiştir. Zeytindeki oleik asit, kan şekeri kontrolünde önemli bir faktör olan insülin direncini önleyebilir.

Kemik Sağlığının Korunmasına Katkıda Bulunabilir

Kemik kütlesinde ve kemik mineral yoğunluğunda azalma sonucu kemiklerin zayıflaması ve kırılması ile karakterize osteoporoz riskinin önlenmesinde zeytin ve zeytinyağının faydaları olabilir.

Beyin Fonksiyonlarının Düzenlenmesine Yardımcı Olabilir

Zeytinin beyin sağlığı üzerindeki etkileri, içeriğindeki tekli doymamış yağ asidi, güçlü antioksidanlar ve E vitamininden kaynaklıdır. Yapılan çalışmalar zeytindeki bu bileşenlerin beyin sağlığını koruyabileceği, hafızayı geliştirebileceği ve Alzheimer gibi hastalıkların tedavisini destekleyebileceği yönündedir. Buna ek olarak beyin ve kalp sağlığı başta olmak üzere genel vücut sağlığının korunmasında soğuk pres yöntemiyle elde edilen organik zeytinyağının faydaları olabilir.

Kilo Kontrolünün Sağlanmasını Destekleyebilir

Zeytin; yağlar, antioksidan bileşenler, vitaminler ve minerallerden zengin sağlıklı bir besindir. Yüksek yağ içeriğine sahip olmasına rağmen zengin lif içeriği sayesinde uzun süre tokluk hissi sağlayabilir. Ancak zeytin ve kilo kontrolü arasında sağlıklı bir ilişki kurabilmek için günlük kalori alımı göz önünde bulundurularak tüketilmesi önerilir.

Sindirim Sistemi Fonksiyonlarına Katkı Sağlayabilir

Zeytin ve zeytinyağında bulunan bitki bileşenleri, bağırsaklardaki mikrobiyotanın sağlığının korunmasına yardımcı olabilir. Bağırsak sağlığının korunması bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını yerine getirmesine yardımcı olarak hem sindirim sistemi fonksiyonlarının düzenlenmesine hem de pek çok hastalığın ana nedeni olan kronik inflamasyonun önlenmesine yardımcı olabilir. Zeytinyağı ve sindirim sağlığı üzerindeki etkileri için soğuk sıkım zeytinyağları tercih etmek önemlidir.

Cilt Sağlığının Korunmasını Destekleyebilir

Zeytinyağındaki antioksidan bileşenler, cilt hücrelerindeki nemi hapsederek cildin gün boyu nemli kalmasına yardımcı olabilir. İçeriğindeki antioksidan bileşenler ve E vitamini, serbest radikallerin etkisini azalttığı için yaşlanma belirtilerini de geciktirebilir. Aynı zamanda cilde elastik bir görünüm ve yapı kazandıran kolajen proteini sentezini destekleyebilir. Dilerseniz temizlenen cilde nemlendirici, makyaj temizleyici ya da tıraş sonrası tahriş azaltıcı krem olarak zeytinyağı kullanabilirsiniz.

Siz de birbirinden lezzetli zeytin ve zeytinyağları için Oleamea ürünlerini tercih edebilir, sofralarınızı besin değeri yüksek ve faydalı lezzetlerle donatabilirsiniz.

Kaynakça:

← Daha eski gönderi Daha yeni gönderi →