Pek çok dinde kutsal kabul edilen zeytin ağacı, birbirinden lezzetli zeytinleri ve eşsiz içeriğe sahip yağıyla insanlık için özel bir yere sahip. Peki, bu mucizevi ağacın hangi başka özelliklere sahip olduğunu biliyor musunuz?
Akdeniz iklimine özgü bir ağaç türü olan zeytin ağacının güzelliği ve bereketi, binlerce yıldır övgülere konu oluyor. Zeytin ağacının ilk olarak milattan önce (M.Ö.) 3500 yılında Girit Adası'nda yetiştirildiği biliniyor. Bununla birlikte, yerli halkın çok daha eski tarihlerden beri zeytin ağacı yetiştirmiş olabileceği düşünülüyor.
Antik Yunan'da kutsal kabul edilen zeytin ağacı, Romalılar için de büyük önem taşıyordu. Günümüzde ise hem zeytinin kendisi hem de zeytinyağı, sofralara kattığı lezzet ve renk ile hala vazgeçilmez olmayı başarıyla sürdürüyor. Peki, bu mucize niteliğindeki besinleri insanoğluyla buluşturan zeytin ağacının hangi özelliklere sahip olduğunu öğrenmek ister misiniz?
1) Uzun Ömürlü
Bir zeytin ağacının ortalama ömrü 300 ila 600 yıl arasında değişiyor. Ancak çok daha uzun süre yaşayan zeytin ağaçları da bulunuyor. Dünyanın en eski zeytin ağacı Yunanistan'da bulunuyor. 2 bin yılı aşkın ömrüyle sertifika dahi kazanmış olan bu ağaç, kadim kökleri üzerinde yaşamını sürdürmeye ve düzenli olarak meyve vermeye devam ediyor.
2) Barış Sembolü
Zeytin dalı tüm insanlık için yüzyıllardan beri barışın sembolü olarak kullanılıyor. Bugün Güney Kıbrıs da dahil olmak üzere yedi farklı ulusun bayrağında zeytin dalı sembolü yer alıyor. Bunun yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri'nin dört eyaletinin ve Birleşmiş Milletler Topluluğunun bayrağında da zeytin dalı bulunuyor.
3) Dinlerde Zeytinin Yeri
Zeytin yetiştiriciliğinin ilk insanlarla birlikte başladığına dair bir efsane bulunuyor. Bütün ağaçların ilki kabul edilen zeytin ağacının bir efsaneye göre ortaya çıkma sebebi, tanrı ile insanlar arasında barışı sağlamak olarak kabul ediliyor. Bu efsaneye göre Havva ile birlikte yasak meyveyi yiyerek cennetten kovulan Adem, 930 yaşına geldiğinde öleceğini hissediyor. Bunun üzerine Adem, Hristiyan ve İslam inancına göre üçüncü oğlu olan Şit'e bir görev veriyor.
Cennet bahçesine gitmekle görevlendirilen Şit, bahçenin bekçiliğini yapan melekten üç adet tohum alıyor. Bu tohumları babası ölmeden önce onun ağzına koyması gerekiyor. Kısa süre sonra ölen Adem'in gömüldüğü yerde zeytin, sedir ve servi ağaçları yeşeriyor. Bu anlatı doğrultusunda, zeytin ağacının tanrı ile insanlar arasındaki barışı sağladığına dair güçlü bir inanış bulunuyor.
4) Mitolojide Zeytin Ağacı ve Zeytinyağı
Mısır inanç ve anlatılarına göre, Mısırlılar zeytinyağı üretimine Yunanlılardan bile önce başlıyor. Efsaneye göre evlilik tanrıçası Isis, günümüzden 6 bin yıl önce halka zeytin ağacı yetiştirmeyi ve verdiği ürünlerden faydalanmayı öğretiyor. Eski Yunan efsanelerine göre ise zeytin dalı, tanrıça Athena'yı Atina'nın koruyucusu yapmaya yardımcı oluyor.
Atina için bir koruyucu arayan Zeus, kente en değerli hediyeyi getiren kişinin Atina'nın koruyucusu olacağını duyuruyor. Athena ise meclise bir zeytin dalı sunarak bu ağacın büyüyüp yüzyıllar boyunca yaşayacağını, meyvesinden lezzetli yemekler hazırlanabileceğini ve sağlıklı sıvısının yaraları iyileştireceğini anlatıyor. Bu sayede Atina kentinin koruyuculuğu akıl, bilim ve sanat tanrıçası Athena’ya veriliyor.
5) Sanatta Zeytinin Yeri
Ünlü ressam Vincent Van Gogh, 1889 ve 1890 yılları arasında yattığı akıl hastanesinin dış duvarından görünen zeytin ağaçlarını, selvileri ve buğday tarlalarını resmetmiş. Ressam, bir yıl boyunca kendi isteğiyle kaldığı bu hastanede çizdiği 15 adet resminde zeytin ağacına yer veriyor. Bunlardan en ünlüsü ise Yıldızlı Gece tablosunun tamamlayıcısı olan Dağlık Bir Manzarada Zeytin Ağaçları isimli çalışması. Van Gogh'un zeytin ağaçları yaşam döngüsünü, hasat ve ölümü, insan ile doğayı konu alıyor.
17’nci yüzyıldan itibaren özellikle Avrupa resim sanatında barış, bolluk ve adalet sembolü için zeytin dalı kullanılıyor. Örneğin; Marten de Vos'a ait Barış ve Adalet tablosu, Jacques Dumont'ya ait Barış Alegorisi, Pompeo Batoni'nin Barış ve Adalet çalışması ile Élisabeth-Louise Vigée Le-Brun'un Barış Bolluğu Geri Getiriyor tablolarında zeytin dalının önemli bir yeri bulunuyor.
6) Var Yılı Yok Yılı: Zeytin Meyvesi
Zeytin ağaçları bir yıl bol miktarda zeytin mahsulü verirken, bir sonraki sene neredeyse hiç mahsul vermeyebiliyor. Zeytin ağacının halk arasında dinlenip kendini yenilediği için bu kadar uzun ömürlü olduğu düşünülüyor. Genellikle yaprak dökmeyen zeytin ağaçları her sene yeşil yapraklarını da koruyor.
7) Yenilenebilir Enerji Kaynağı
Zeytin ağaçlarının atığı yenilenebilir enerji sağlıyor. Zeytin ağacının yanan odunları, normal bir oduna kıyasla iki buçuk kat daha fazla ısı üretiyor ve zararsız olduğu düşünülen dumanlar çıkarıyor. Üstelik yanma sonrası oluşan küller bahçeleri gübrelemek için de kullanılabiliyor.
8) Zeytinyağının Çok Yönlülüğü
Zeytinyağı yalnızca yemek yapmak veya gıda olarak doğrudan tüketmek için değil, hemen her alanda kullanılabiliyor. Saç ve cilt bakım ürünleri, aromaterapi yağları ve şifalı çaylar, zeytinyağının yemek dışında kullanıldığı en popüler alanlar arasında yer alıyor.
Siz de efsanelere, sanata ve hatta dinlere konu olan bu mucizevi ağacın nimetlerinden faydalanmak istiyorsanız, ödüllü zeytinyağı markası Oleamea’nın doğal yöntemlerle ürettiği natürel sızma zeytinyağlarına sofralarınızda yer açabilirsiniz!
Kaynaklar: